W projekcie z dnia 27 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw nie będzie rozdziału o przeciwdziałaniu unikaniu opodatkowania. W poprzedniej wersji projektu zmiany Ordynacji podatkowej w rozdziale tym znalazły się propozycje Ministerstwa Finansów w zakresie przepisów dotyczących klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Usunięcie wspomnianego rozdziału jest niewątpliwie dobrą decyzją, ponieważ brzmienie zaproponowanych przepisów wzbudziło ogromne wątpliwości Rządowego Centrum Legislacji, Rady Legislacyjnej przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz pozostałych ministerstw.

Należy przypomnieć o tym, że klauzula taka już funkcjonowała w naszym systemie prawnym i została z niego usunięta w 2004 r., kiedy to Trybunał Konstytucyjny orzekł jej niezgodność z Konstytucją RP. Celem przypomnienia tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego nie jest jednak napiętnowanie koncepcji wprowadzenia do polskiego systemu prawnego tej klauzuli, a jedynie zwrócenie uwagi na fakt, iż Trybunał określił wytyczne, zgodnie z którymi powinien postępować projektodawca, tworząc projekt klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania. Rada Legislacyjna uznała, że przepisy rozdziału o przeciwdziałaniu unikaniu opodatkowania nie spełniają tych wytycznych w wystarczającym stopniu. Trzeba przy tym pamiętać, że sędziowie Trybunału orzekli, że klauzulę można wprowadzić do polskiego systemu prawnego, o ile spełnione zostaną odpowiednie warunki. Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania ma bowiem spełniać funkcje innego rodzaju niż bycie narzędziem zwiększającym uznaniowość urzędników.

Dodatkowo wprowadzona w Polsce klauzula generalna przeciwdziałania unikaniu opodatkowania powinna być zgodna z zaleceniami Komisji Europejskiej z dnia 6 grudnia 2012 r., sygn. C(2012) 8806. Wszelkie próby bardziej rygorystycznego podejścia do tej kwestii nie są uważane za słuszne, a więc nie należy w polskim systemie prawnym wprowadzać zmian, które nie znajdują uzasadnienia w zaleceniach ani organów unijnych, ani tym bardziej Trybunału Konstytucyjnego RP.

Przepisy wprowadzające klauzulę generalną wymagają poprawy i dogłębnej analizy – zgodnej z duchem wytycznych Unii Europejskiej i polskiego Trybunału Konstytucyjnego. W związku z powyższym usunięcie rozdziału o przeciwdziałaniu unikaniu opodatkowania z obecnego projektu tej nowelizacji było w zaistniałej sytuacji jedynym słusznym rozwiązaniem.

Klaudia Kaniecka, Komitet Podatkowy Pracodawców RP