Wywiad z I Sekretarzem w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Szwajcarii

 

Krzysztof Wolniarski jest I Sekretarzem w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Szwajcarii. Na co dzień pracuje w Wydziale Promocji Handlu i Inwestycji w Bernie.


Klaudia Kaniecka :     Co  uważa Pan za podstawowe czynniki szwajcarskiego sukcesu gospodarczego i dlaczego?

Krzysztof Wolniarski: Przede wszystkim takim czynnikiem są proste zasady zakładania przedsiębiorstw, sprawdzone w praktyce prawo spółek, wydajne procesy administracyjne i  mała liczba regulacji. Nie można też jednak zapominać o korzystnym położeniu strategicznym. Trzy z czterech największych europejskich gospodarek narodowych są krajami sąsiednimi Szwajcarii, a więc Szwajcaria jest centrum komunikacyjnym i transportowym między Europą Północną i Południową. Oprócz tego pozytywnym stymulatorem jest na pewno gęsta sieć połączeń drogowych, kolejowych i lotniczych , a także stabilne zaopatrzenie w energię, wodę i usługi komunikacyjne. Dużą rolę odgrywa tutaj też, neutralna siedziba w Europie Preferowana przez firmy światowe, liberalne prawo pracy oraz regulacje przyjazne pracodawcom. Efektem jest tutaj niskie bezrobocie,  zmotywowana, lojalna i dobrze wykształcona siła robocza ze znajomością wielu języków obcych i ponadprzeciętnym doświadczeniem międzynarodowym. Ważnym czynnikiem są też oczywiście umiarkowane obciążenia podatkowe uzyskiwane poprzez konkurencyjne w Europie stawki podatkowe i atrakcyjne możliwości planowania podatkowego. W końcu trzeba wspomnieć o  efektywnym rynku kapitałowym, oferującym korzystne warunki finansowe, w tym szeroką ofertę produktów bankowych i ubezpieczeniowych oraz dużą stabilność cen i niską inflację.

 

KK: Jakie sektory gospodarcze można uznać za najlepiej prosperujące w Szwajcarii i dlaczego? Jakie czynni wpływają na ich rozwój?

KW: Tutaj wymienić można przemysł chemiczny, farmaceutyczny i  biotechnologiczny, który skoncentrowany jest głównie na chemii specjalistycznej i współpracy międzynarodowej. Zagęszczenie przedsiębiorstw biotechnologicznych w Szwajcarii jest jedyne w swoim rodzaju na świecie. Ponad połowa szwajcarskich firm biotechnologicznych to małe przedsiębiorstwa, zatrudniające poniżej 20 osób. Firmy te korzystają z geograficznej bliskości do wielkich firm, zarówno w Szwajcarii, jak również za granicą. Przez „działalność zasysającą” gigantów farmaceutycznych takich jak Novartis i Roche wytworzyły się w Bazylei, Zurychu, w regionie wokół Jeziora Genewskiego i w mniejszym stopniu w Tessynie – tak zwane klastry biotechnologiczne. Drugą gałęzią są usługi finansowe. Szwajcaria cieszy się wysokim uznaniem jako centrum bankowe i jest w tej dziedzinie nad wyraz konkurencyjna. Podstawową kompetencją w tej branży jest działalność polegająca na zarządzaniu/administrowaniu majątkiem klientów prywatnych. Do istotnych czynników wpływających na sukces i warunki ramowe branży ubezpieczeniowej należą wysoki dochód narodowy i potrzeba bezpieczeństwa, dobrze skonstruowany system zabezpieczenia emerytalnego, otwarte i powiązane na arenie międzynarodowej centra ubezpieczeniowe, wiarygodne otoczenie regulacyjne i know-how w obszarze reasekuracji. Po trzecie wspomnieć należy o przemyśle maszynowym, elektrycznym i metalowym, gdyż jest to największy sektor przemysłowym w Szwajcarii, zatrudniającym 330 000 osób w szwajcarskiej gospodarce narodowej i zajmuje pozycję kluczową. Liczne przedsiębiorstwa przemysłu maszynowego, elektrycznego i metalowego zajmują w swoich podbranżach wiodącą rolę na arenie międzynarodowej. Większość zakładów kładzie największy nacisk przede wszystkim na innowacje i jakość w celu utrzymania lub rozbudowy swojej pozycji na tle konkurencji światowej, prowadzącej swoją działalność w miejscach dużo korzystniejszych pod względem finansowym. Obecnie ta gałąź przemysłu, dzięki bardzo zaawansowanej zmianie strukturalnej i nowo wdrożonym technologiom konkuruje na rynkach światowych. Oczywiście nie zapominajmy o przemyśle  zegarkowym. Pozycja światowa szwajcarskich producentów zegarków jest wiodąca szczególnie w segmencie luksusowym, ponieważ na eksport przeznaczonych jest 95% wszystkich zegarków. Dostępność ogromnego know-how i wysoko wykwalifikowanej siły roboczej doprowadziły do tego, że coraz więcej przemysłów (także niezwiązanych z branżą), potrzebujących do swojej produkcji podobnych technologii, wybiera tą lokalizację. Dobrym przykładem są firmy z branży techniki medycznej, które w latach ubiegłych wyraźnie rozbudowały swoją pozycję w tym regionie. Dodatkowo warto wspomnieć, o tym, że rozwinięte  ustawodawstwo i przemyślane regulacje prawne pomogły wprowadzić doskonałe rozwiązania przemysłowe, co przez wiele lat przyniosło niezliczone bardzo wartościowe doświadczenia. Obecnie powstają również nowe, innowacyjne rozwiązania. Bardzo charakterystyczny dla tej branży jest heterogenny „krajobraz przedsiębiorstw”, począwszy od firm typu start-up/spin-off, kończąc na wielonarodowych wielkich koncernach. Ważne jest również to, że Szwajcaria jest jednym z najważniejszych na świecie partnerów w handlu surowcami naturalnymi. Dużą rolę odegrały zalety lokalizacyjne, które Szwajcaria niewątpliwie posiada, będąc także centrum finansowym. Dzięki temu Szwajcarii udało się zostać centrum handlu międzynarodowego również w późniejszym okresie. Oprócz stosunkowo niskich podatków, spółki handlowe cenią sobie w Szwajcarii jej centralne położenie, dobrą infrastrukturę i zagraniczne powiązania. Znaczące dla szwajcarskiej gospodarki narodowej są liczne usługi powiązane z handlem surowcami naturalnymi, tj. ochrona ubezpieczeniowa, kancelarie adwokackie, firmy doradcze, powiernicze, spedycyjne i ochroniarskie.

KK: Jak  scharakteryzowałby Pan praktykę gospodarczą rządu Szwajcarskiego? Jakie metody zarządzania wpływają najkorzystniej na sytuację przedsiębiorców w Szwajcarii?

KW: Na ekonomiczny sukces Szwajcarii duży wpływ ma realizowana liberalna koncepcja gospodarcza. Jej głównym celem jest unikanie przez władze federalne zbyt daleko idącego interwencjonizmu państwowego. Bezpośrednia ingerencja władz państwowych ogranicza się praktycznie do dwóch sektorów gospodarki tj. do rolnictwa i transportu. Takie podejście popierane jest przez większość społeczeństwa, które w odniesieniu do kwestii gospodarczych preferuje otwartość i liberalizm, a także ułatwienia i swobodę w wymianie handlowej.

KK: Jak Pan ocenia zewnętrzną politykę handlową Szwajcarii na podstawie relacji gospodarczych Szwajcarii z Unią Europejską oraz współpracy ze Światową Organizacją Handlu (WTO)?

KW: Szwajcaria jest krajem silnie zintegrowanym z gospodarką międzynarodową, a jej ekonomia jest w autentyczny sposób nakierowana na współpracę międzynarodową. Rozwój gospodarczy w dużej mierze uzależniony jest od wymiany handlowej dóbr i usług oraz od inwestycji zagranicznych. Stała poprawa dostępu do rynków zagranicznych jest ważnym elementem zewnętrznej polityki gospodarczej Szwajcarii. Negocjacje wielostronne w sprawie liberalizacji i rozwoju handlu międzynarodowego  na forum WTO uważane są za optymalną formę w znoszeni barier handlowych. Z uwagi na częsty brak jednolitego stanowiska państw członkowskich WTO  duża grupa państw, w tym m.in. Szwajcaria negocjuje i zawiera umowy o strefach wolnego handlu. Umowy te  są uzupełnieniem negocjacji i umów wielostronnych, a z drugiej strony przyspieszają liberalizację. Według szwajcarskich władz korzyści z negocjacji wielostronnych odnoszą głównie ci, którzy usuwają bariery taryfowe oraz pozataryfowe i jednocześnie otwierają swoje rynki. Dlatego szwajcarskie władze promują ideę , aby wszystkie nowe porozumienia o strefach wolnego handlu prowadziły do autentycznego otwarcia rynków i zapewniały daleko idącą liberalizację usług i inwestycji, wykraczając poza ramy istniejących wielostronnych porozumień.

KK: Co sądzi Pan o strategii i instrumentach polityki pieniężnej przyjętej w Szwajcarii? 

KW: Zgodnie ze szwajcarską konstytucją, niezależnym organem odpowiedzialnym za politykę monetarną jest Szwajcarski Bank Narodowy. Zapisy konstytucji oraz ustawy o narodowym banku jako główny cel strategiczny szwajcarskiej polityki monetarnej stawiają zapewnienie stabilności cenowej w długim i średnim okresie czasu. Narodowy Bank Szwajcarki systematycznie dokonuje przeglądu prowadzonej przez siebie polityki monetarnej. Bank Narodowy, działając niezależnie dokonuje okresowych przeglądów prowadzonej polityki i w zależności od sporządzonej oceny podejmuje odpowiednie, w pełni niezależne decyzje. Najlepszym dowodem skuteczności prowadzonej polityki jest ogłoszona przez NBS decyzja z 15 stycznia br. o uwolnieniu kursu CHF względem euro.

KK: Dziękuję za poświęcony czas.