Gdyby nie europejski nakaz aresztowania, osoby podejrzane o popełnienie przestępstwa lub z wyrokiem mogłyby uzyskać bezpieczne schronienie w innym kraju europejskim. Narzędzie to umożliwia ekstradycję w trybie uproszczonym i przyspieszonym.
Europejski nakaz aresztowania – co to jest?
Europejski nakaz aresztowania to decyzja sądowa wydana przez państwo członkowskie Unii Europejskiej celem aresztowania i przekazania poszukiwanego przez inne państwo członkowskie. Nakaz dotyczy osób, które są podejrzane o popełnienie przestępstwa bądź zostały już skazane za jego popełnienie. Jeśli kraj wydający decyzję wie, gdzie znajduje się poszukiwany, może przekazać ją bezpośrednio do innego kraju członkowskiego. W przypadku braku takich informacji nakaz wprowadza się do Systemu Informacji Schengen (SIS), do którego dostęp mają m.in.:
- policja,
- sądy,
- prokuratury,
- straż graniczna.
Więcej informacji o tym, czym jest europejski nakaz aresztowania, można znaleźć na stronie https://haberihaber.pl/ena-europejski-nakaz-aresztowania,118,pl.
Wydanie i uchylenie europejskiego nakazu aresztowania
Wydanie europejskiego nakazu aresztowania następuje w zgodzie z procedurami krajowymi oraz przepisami prawa międzynarodowego. Art. 607b Kodeksu Postępowania Karnego wskazuje, że jest ono niedopuszczalne, jeśli nie wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwości. Należy więc ustalić, czy wydanie nakazu jest proporcjonalne do celu oraz czy w danym przypadku istnieje możliwość zastosowania mniej drastycznego środka. Nakazu nie wydaje się, jeśli:
- przestępstwo w związku z którym prowadzone jest postępowanie zagrożone jest karą pozbawienia wolności do roku,
- poszukiwany ma odbyć karę w wymiarze do 4 miesięcy.
Uchylenie nakazu może nastąpić w zależności od procedur obowiązujących w konkretnym kraju.
Kiedy europejski nakaz aresztowania nie zostanie wykonany?
Wydanie europejskiego nakazu aresztowania nie musi być jednoznaczne z jego wykonaniem. W Polsce można odmówić takiego działania, jeśli decyzja wydana w innym kraju:
- narusza wolność, prawa człowieka i obywatela,
- dotyczy przestępstwa zagrożonego karą dożywotniego pozbawienia wolności bez prawa ubiegania się o wcześniejsze zwolnienie,
- dotyczy przestępstwa, które według prawa polskiego uległo przedawnieniu,
- dotyczy osoby korzystającej z prawa azylu.
Warto pamiętać, że mowa o możliwości odmówienia, a nie obowiązku, dlatego ostateczna decyzja zależy od kontekstu sytuacji.
Jak sprawdzić, czy jest się poszukiwanym?
W Polsce nie istnieją żadne listy ani ogólnodostępne bazy danych osób poszukiwanych nakazem europejskim. Nie można więc sprawdzić, czy konkretne nazwisko w nich figuruje. Osoby, które nie są pewne swojego statusu prawnego, powinny skontaktować się z adwokatem. Ofertę można znaleźć na stronie internetowej kancelarii adwokackiej https://haberihaber.pl/. Warto pamiętać, że adwokata obowiązuje tajemnica zawodowa, dlatego nie może on w żaden sposób ujawniać danych klienta. Pomoc skierowana jest również do osób, które przebywają za granicą i nie wiedzą, czy są poszukiwane nakazem europejskim.
